Bu resim aynı zamanda Thomas’ın Şüpheciliği olarak da bilinir. Thomas, İsa’nın on iki havarisinden biridir, Yuhanna İncili’nin en çok bilinen John 20:24-9 pasajında ortaya çıkar. “O’nun ellerinde çivilerin izini görmedikçe, çivilerin izine parmağımla dokunmadıkça ve elimi böğrüne sokmadıkça inanmam” diyerek İsa’nın dirilişinden şüphe eder.
Bunun üzerine İsa bir hafta sonra Thomas’ın yanına giderek yaralarına dokunmasını ister. Thomas İsa’nın yaralarına şüpheyle dokunduktan sonra Diriliş’e inanır ve İsa’ya “Rabbim ve Tanrım” der. İsa şöyle yanıtlar: “Beni gördüğün için mi iman ettin? Görmeden iman edenlere ne mutlu!”
İnatla şüpheci davranan ve deneysel kanıt görmek isteyen kişilerden günümüzde bile “Şüpheci Thomas” olarak bahsedilir.
Şüpheci Thomas, Marchese Vincenzo Giustiniani için 1601-1602 civarında yani ünlü İtalyan ressam Caravaggio’nun (1571-1610) 1600’de Contarelli Şapeli için yaptığı Aziz Matthew (Matta) isimli eserle aynı dönemde yapılmıştır.
Resimde İsa ve havariler birbirine yakın durmuş, Thomas ve İsa ön plana çıkarılmıştır. Görünüşe göre Thomas’ın inançsızlığı Caravaggio’yu derinden etkilemiş ki birkaç eserinde yine bu görüntüyü betimlemiş ressam. Şüpheci Thomas’ın klasik kompozisyonu gerçeğin peşindeki dört kafayı dikkatlice birleştirir.
Bu resim Aziz Matta’nın Şehit Edilişi’ne benzer çünkü aynı model bu kompozisyonun en tepesinde bir havari olarak yeniden görünür.
Caravaggio’yu çağdaşlarından farklı kılan şey Thomas’ın kıyafetinin omzundaki yırtık gibi gerçekçi detaylara gösterdiği özendir. İsa’nın göğsündeki izler ve Thomas’ın kirli tırnakları gibi detayları da açıkça resmetmiştir ressam.
Bu konu Rönesans ve Barok döneminde yaygın olmasına rağmen Caravaggio’nun, Thomas’ın, parmağını İsa’nın yarasına sokup etrafındaki deriyi kaldırmasına yaptığı kan donduran vurgu bir ilktir.
Işığın Kullanımı
Işık resme sol taraftan gelir. İsa ışık içindedir; beyaz teni ve cübbesi onu öne çıkarır. Thomas’ın tuvaldeki pozisyonu kırmızı kıyafetleri ve üzerine düşen ışık ile güçlendirilmiş.
Teknik
David Hockney’in iddiasına göre Caravaggio bu resimde camera obscura kullanmıştır, çünkü hiçbir havari İsa’nın yarasına bakıyor gibi görünmüyor.
Bu ünlü ressam hakkında geniş bilgiyi eserleriyle birlikte bir sonraki yazımızda bulabilirsiniz.
