Geçen gün kütüphanemdeki kitapları, dergileri karıştırırken son derece ilginç bir belgeye, yazıya rastladım. Yazı, “Biblical Archeology Review’’ adlı iki ayda bir yayınlanan popüler bir dergide yer alıyor. Bu dergi, Yakın ve Orta Doğu’da İncil’le alakalı bulgulara, ciddi araştırmalara yer veriyor ve bir hayli de takipçisi var. Kasım/Aralık 2002 tarihli bu dergide, İsa Peygamber’in yaşamış olabileceğine dair ilk tarihsel belge sayılabilecek yazılı bir kutu bulunduğunu anlatan fotoğraflarla belgelenmiş bilimsel bir makale var. Makaleyi kaleme alan sıradan bir meraklı, araştırmacı değil. Sahasında uluslararası haklı bir unvana sahip, Paris Sorbonne Üniversitesi Ecole Pratique des Hautes Etudes, Tarih ve Dilbilimi Bölümü Başkanı, Tarih Öncesi Yazı bilimci, Tarihçi ve Filolog Prof. André Lemaire (D.1942). Başkanlığını yaptığı bu bölümde aynı zamanda Hebra ve Aramoloji filolojisi ve epigrafisi konularında dersler de veriyor.
Makaleyi şöyle bir özetleyeyim. Yıl 2002, yer Washington D.C., Prof. Lemaire başkanlığındaki Biblical Archeology Review ve Discovery Channel yetkilileri, büyük salonu dolduran uzmanlara ve gazetecilere son derece ilginç bir sunum yapıyorlar. Çevresinde oturdukları siyah masanın tam ortasında bir kutu bulunuyor. Öyle sıradan bir kutu değil bu. Kudüs’te adı geçen derneğin gerçekleştirdiği kazılarda tesadüfen bulunmuş bir kemik kutusu. M.S. 63 yılında yapılmış olduğu karbon testiyle belirlenmiş. O dönemde Musevi ailelilerin ölen yakınlarının kemiklerini kireç taşından yapılmış kutularda sakladıkları biliyoruz. Kutu projeksiyonla beyaz perdeye verildiğinde tüm salondan bir uğultu yükseliyor.
Ancak ilgililer kutuyu zumlayınca, mırıldanmalar daha da yükseliyor. Kutunun üzerinde bir takım yazılar göze çarpıyor, Aramice yazılar. Yazıları çözen tarih Öncesi Diller ve Aramice uzmanı Prof. Lemaire, bu yazıların anlamının ‘‘Yakup, Yusuf’un oğlu, İsa’nın biraderi’’ olduğunu açıkladığında salonu önce büyük bir sessizlik, sonra da bir uğultu kaplıyor. Profesör, bu ifadedeki ‘‘İsa’’ adı ile Hz.İsa‘nın kastedildiğini ileri sürüyor ve makalesini de bu yönde her iki dergide de belge ve fotoğraflarla açıklıyor. Sonra? Bitti mi? Hayır bu makale, uzmanlar ve kilise arasında büyük bir tartışmayı da beraberinde getiriyor. Buluş bilimsel dergilere, televizyonlara konu oluyor. Karşılıklı tezleri savunanlar arasında çok sıkı bir bilim “savaşı” çıkıyor ortaya. Çeşitli uzmanlar, bilim adamları daha makalenin yayınlanmasını beklemeden Lemaire’nin iddiasını kanıtlamanın mümkün olmadığını kaydediyorlar. En önemli tezleri, o dönemde ‘‘Yakup, Yusuf ve İsa’’ isimlerinin çok yaygın olduğu, gerçekten de o dönemden ele geçen yazıtlarda bu üç isme sıkça rastlanıyor. Diğer yandan André Lemaire’nin iddiaları eğer doğru çıkacak olursa, ortalığın çok karışacağı da kesin. Bu durum başka başka tartışmaları beraberinde getirecek. Öyle ya günümüzde bazı Hıristiyanlar, Yakup’unİsa‘nınkardeşi ve Kudüs’teki Kilise’nin lideri olduğuna zaten inanıyor.
* Aramice ya da Aramca, Sami dil ailesinin Kuzey-Batı grubundan bir dil. Suriye ülkesinin eski adı olan Aram sözcüğüne izafeten adlandırılmıştır. Aramice en eski kaynaklar MÖ 2. binyıl başlarında Suriye’de bulunmuştur.
MERYEM’İN EVLİLİĞİ
Protestanlar, Meryem Ana’nın bakireyken İsa’yı doğurduğunu, daha sonra Yusuf ile evlenince Yakup ve diğer çocuklarının doğduğu tezini savunuyorlar.
Katolik ve Ortodoks Kiliseleri ise Meryem Ana hakkındaki ‘‘sürekli bakirelik’’ öğretisinin şiddetli savunucuları. Bu teze göre, Meryem ile Yusuf arasında evlilik ilişkileri hiç yaşanmadı. Meryem’in tek oğlu, bakireyken dünyaya getirdiği Hz. İsa idi. Yakup ise Yusuf’un Meryem’den önce yaptığı evlilikten olmaydı. (?)Katoliklere göre Yakup, İsa‘nın sadece ikinci dereceden bir akrabası. Ancak kemik kutusu üzerindeki yazılar bütün bu inanışların önüne soru işaretleri getiriyor. İncil akademisyenleri hala çeşitli toplantılarda bir araya gelerek bu konuyu tartışıyorlar. Sonuç hala alınamamış durumda, kesin sonuca ulaşılması da şimdilik uzak bir ihtimal. Bilim çevrelerinde sert tartışmalar yaratan “meşhur” kemik kutusu da, şu anda KanadaToronto’daki Dünya Kültürü ve Doğa Tarihi Müzesi ‘‘Royal Ontario Museum’’ da sergileniyor. Olur da yolunuz Kanada’ya, Toronta’ya düşerse bir göz atın isterseniz.
